མཛོད་གནས་དང་པོའི་དཀའ་གནད་ལ་དཔྱད་པ།

ལོ་རིམ་བཞི་པའི་སློབ་གཉེར་བ། མཆོག་བཀྲ་ཤིས།

སྲིད་པ་གསུམ་གྱི་འཇིག་རྟེན་ཁམས་འདི་ན།།
ཆོས་སྒྲ་ཆེན་པོ་མི་འཇིགས་གདོང་ལྔའི་གསུང་།།
ཀུན་ནས་སྒྲོག་ལ་འགྲན་ཟླ་མ་མཆིས་པའི།།
འཇམ་དབྱངས་ལྷག་པའི་ལྷ་ཡིས་བྱིན་གྱིས་རློབས།།

དམ་པའི་གསུང་རབ་མངོན་པ་སྡེ་བདུན་གྱི།།
དགོངས་དོན་ལེགས་པར་ཕྱེ་བས་རྒྱལ་བའི་བསྟན།།
ས་གསུམ་འདི་ན་གསལ་བར་སྟོན་མཛད་པ།།
གྲགས་པ་དོན་ལྡན་དབྱིག་གཉེན་ཞབས་ལ་འདུད།།

ཅེས་ཡུལ་ཁྱད་པར་ཅན་ལ་དབང་མེད་དད་པའི་མཆོད་སྤྲིན་པདྨ་དཀར་པོའི་རྟེན་འབྲེལ་ཚིག་བཟང་གིས་སྔུན་བསུས་ནས་གང་ཞིག་བརྩམ་པར་བྱ་བ་ནི། མངོན་པ་སྡེ་བདུན་གྱི་དགོངས་དོན་བདེ་བླག་ཏུ་གསལ་བར་མཛད་པའི་དམ་པའི་ཆོས་མངོན་པ་མཛོད་ཀྱི་གནས་དང་པོའི་དཀའ་གནད་དང་དོགས་གཞི་འགའ་ཞིག་ཚུར་བླངས་ནས་དཔྱད་གླེང་གི་བྱ་བར་འཇུག་པ་ལ། མཆོད་བརྗོད་སྐབས་ནས་འཕྲོས་པའི་མུན་པའི་སྐོར་དང་། རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད། ཁ་ཆེའི་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་བཅས་དོན་ཚན་གསུམ་ལ་རགས་བསྡུས་ཙམ་དཔྱད་ནས་བྲི་སྙིང་འདོད། དེ་དག་ནི་གནས་དང་པོའི་སྐབས་སུ་དོན་ཆེན་གྱི་ནང་ནས་དོན་ཆེན་དང་དཀའ་གནད་ཀྱི་ནང་ནས་དཀའ་གནད་དུ་མཐོང་བས་འདིར་ཁོ་བོས་བརྩམ་པའི་དགོས་དམིགས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཏུ་བཟུང་བ་ཡིན། དེ་དང་སྦྲགས་གུས་པ་རང་ཉིད་ལ་མཚོན་ན་སྐྱེས་ཐོབ་ཀྱི་ཤེས་རབ་དང་སྦྱངས་སྟོབས་ཀྱི་ཡོན་ཏན་ནི་ནམ་མཁའི་ཨུཏྤལ་གྱི་ཡོན་ཏན་དང་མཚུངས་ཤིང་། ཤེས་རིག་གི་གླིང་ག་ནས་བློ་གྲོས་ཀྱི་གཤོག་རྩལ་མ་རྒྱས་པའི་མི་བུ་ཞིག་ཡིན་པས། གཞུང་ཆེན་ཁག་ལ་ལྟ་རྒྱ་དང་ཐོས་རྒྱ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་མེད་པའི་ཁར་སྨྱུ་གུ་ཞིག་ཨུ་ཚུགས་ཀྱིས་བཅུན་ནས་གཞུང་ཆེན་འདི་འདྲའི་ཐད་ལ་དཔྱད་རྩོམ་བྲི་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་དཀའ་ཚེགས་ཅན་ཞིག་ལས་ལས་སླ་པོ་ག་ལ་ཡིན། འོན་ཏེ་འདིར་ཁོ་བོས་འགྲན་རྩོད་དང་ཧམ་སེམས་ཀྱིས་རླུང་འཚུབ་དྲག་ཏུ་གཡོས་ཤིང་བརྡ་ཕྲིན་གྱིས་བཅིངས་པའི་ཟང་ཟིང་གི་གོ་ལ་འདིའི་ནང་རང་གི་ཕྲག་ཏུ་བབས་པའི་འོས་འགན་དེ་དང་དུ་བླངས་ནས་གཞུང་ཆེན་འདི་ལྟ་བུའི་སྣེ་མོ་ལ་འཇུས་ནས་ཉིན་མཚན་ཟད་པར་བྱས་ཤིང་གང་ཐུབ་ཅི་ནུས་ཀྱིས་དུས་ཚོད་གྲོན་ཆུང་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་སྔོན་གླེང་ཙམ་མོ། །ད་ནི་ཁོ་བོས་གླེང་བར་བྱ་བའི་གཏམ་དངོས་ལ་གཞུག་པར་བྱ་སྟེ།

རྩ་བའི་དོན་ཚན་གསུམ་ལས་དང་པོ་དེ་ལ་སྐབས་འདིར་བསྟན་གྱི་མུན་པའི་མཚན་ཉིད་ལ་དངོས་དང་། ཞར་བྱུང་དུ་ཉན་རང་འཕགས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་མིན་ལ་དོགས་སྤོང་གཉིས་ལས་དང་པོ་ནི། ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་པའོ། །གཉིས་པ་ནི། ཁོ་ན་རེ། ཉན་རང་འཕགས་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་མ་མཐོང་བར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་བ་ལ་རང་སྟོབས་ཀྱིས་གེགས་བྱེད་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མུན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། ཡུལ་དང་དུས་སོགས་ཀྱི་མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། ལན་གྱིས་བཤད་པར་བྱ་སྟེ། ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཉན་རང་འཕགས་པའི་རྒྱུད་ལ་ཡོད་པར་ཁོ་བོས་ཀྱང་འདོད་མོད། འོན་ཏེ་དེས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་མཐོང་བ་ལ་གནོད་ཀྱང་ཡང་དག་པའི་དོན་ཙམ་མཐོང་བ་ལ་གནོད་པ་མེད་པའི་ཕྱིར། ཉན་རང་འཕགས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་ཞེས་སྨྲ་ཆོག་སྟེ། དཔེར་ན་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་མུན་པ་མ་སྤངས་ཤིང་རང་རྒྱུད་ལ་ལྡན་བཞིན་དུ་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉོན་མོངས་པའི་མུན་པ་རབ་ཏུ་སྤངས་པ་ལས་དགྲོལ་ནུས་པ་བཞིན་ནོ།།

དེ་ཡང་། རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས།¹ཉོན་མོངས་པ་ཅན་མ་ཡིན་པ་ནི་དགྲོལ་བ་ལ་སྒྲིབ་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པ་ཡོད་བཞིན་དུ་ཡང་འདིར་ཟད་པ་མི་སྐྱེ་བ་ཤེས་པ་ཐོབ་པར་འགྱུར་རོ། །ཞེས་པ་ལྟ་བུའོ། །དེ་ལྟ་བས་ན་ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པ་ཡོད་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བས་ཁྱབ་པ་བདེན་ཞིང་ཁོ་བོས་ཀྱང་འདོད་པར་བྱ། དེ་ལྟ་ནའང་ཡང་དག་པའི་དོན་ཙམ་མ་མཐོང་བས་མ་ཁྱབ་ཅེས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་དང་ཡང་དག་པའི་དོན་ཙམ་མཐོང་བ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཕྱེ་བའི་སྒོ་ནས་གོང་གི་ཕ་རོལ་པོའི་རྟགས་ལ་ཁྱབ་མེད་ཀྱི་ལན་བཏབ་པ་ཡིན་ནོ། །གལ་ཏེ་ཉན་རང་འཕགས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐོང་ཞེས་བརྗོད་ན་དེའི་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས།² སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་སྟེ། མི་རྟག་པ་དང་། སྡུག་བསྔལ་བ་སྟོང་པ་བདག་མེད་པ་ཞེས་བྱ་བ་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རྣམ་པ་བཞིའོ། །དེ་བཞིན་དུ་ཀུན་འབྱུང་དང་། འགོག་པ་དང་། ལམ་རྣམས་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡང་མདོ་ལས་བསྟན་པ་བཞིན་དུ་སོ་སོར་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་པས་ཉན་རང་གིས་བདེན་བཞིའི་གནས་ལུགས་རྟོགས་པར་བཤད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེ་ཡང་བདེན་བཞི་མི་རྟག་སོགས་བཅུ་དྲུག་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བ་ལས་རྟོགས་ཚུལ་གཞན་ཞིག་གིས་མིན་ནོ། །དེ་ལྟ་ནའང་དེ་དག་གིས་སངས་རྒྱས་བཞིན་ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་མཐར་ཐུག་པའམ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས།³ འོན་ཀྱང་ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་བདེན་པ་རང་གི་ངོ་བོ་ཙམ་ཡོངས་སུ་ཤེས་པ་ཡིན་ལ་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་ནི་སྡུག་བསྔལ་ལ་སོགས་པའི་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་སོ་ཞེས་བྱ་བ་ནི་ཁྱད་པར་ཡིན་ཏེ་ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེའི་དོན་ཉན་རང་འཕགས་པས་ཡུངས་འབྲུ་སྲིན་གྱིས་ཟོས་པ་བཞིན་གནས་ལུགས་ཉི་ཚེ་བ་ཙམ་ཞིག་མཐོང་བ་ལས་ཡུལ་མཐའ་ཡས་པ་སྟེ་ཆོས་ཉིད་མཉམ་པ་ཉིད་དུ་རྟོགས་པ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པ་དང་། ཉན་རང་དང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་གཉིས་ལ་རྟོགས་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་བསྟན་ཏོ།།

དེ་ནས་ཉན་རང་འཕགས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བར་རིགས་པས་སྒྲུབ་པ་དང་། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ་ཡང་དག་པའི་དོན་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པར་ལུང་གིས་སྒྲུབ་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། ཉན་རང་འཕགས་པ་ཆོས་ཅན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མ་མཐོང་བར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་དེ་མཐོང་བ་ལ་བར་དུ་གཅོད་པའི་གེགས་ཡོད་པའི་ཕྱིར། དེར་ཐལ། ཁྱོད་ཀྱི་རྒྱུད་ལ་མུན་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མི་ཤེས་པའི་རྒྱུ་བཞི་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།།

གཉིས་པ་ནི། ཤེས་བྱའི་གནས་ལུགས་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བ་པོ་ནི་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཁོ་ན་མ་གཏོགས་གཞན་དུ་ནི་སུ་ཡང་མ་མཆིས་ཏེ། བཞི་བརྒྱ་པ་ལས།⁴ ཐུབ་པ་མ་གཏོགས་ཇི་ལྟའི་དངོས། །དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཡོད་མ་ཡིན།། ཞེས་དང་། དེའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་ལས།⁵ དེ་ཉིད་མི་རྟག་པ་དང་། སྟོང་པ་ཉིད་ཉེ་བར་བསྟན་པས་ན་དངོས་པོ་རྣམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཇི་ལྟ་བ་དེ་བཞིན་དུ་གཤེགས་ཤིང་ཐུགས་སུ་ཆུད་པས་དེ་བཞིན་གཤེགས་པ་ཞེས་བྱ་ཡི། གཞན་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཕྱིན་ཅི་མ་ལོག་པ་སྟོན་པའི་སྒོ་ནས་དེ་ཁོ་ན་ཉིད་ཀྱི་དོན་ཇི་ལྟར་གནས་པ་བཞིན་མ་རྟོགས་པའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང་།

མདོ་ལས།⁶གནས་བརྟན་རབ་འབྱོར་གང་དེ་བཞིན་གཤེགས་པས་སེམས་ཅན་གྱི་སྤྱོད་པ་བརྒྱད་ཁྲི་བཞི་སྟོང་ཞིག་མཁྱེན་པ་དེ་ཁྱོད་ཀྱིས་ཤེས་སམ་རྟོགས་སམ་མཐོང་ངམ་དེ་དག་དང་དོན་མཐུན་པར་གཏམ་བརྗོད་པར་ནུས་སམ་སྨྲས་པས་འཇམ་དཔལ་དེ་ནི་མ་ཡིན་ནོ། །ཞེས་ཇི་སྐད་གསུངས་པའི་ལུང་གི་དགོངས་དོན་མ་འཕྱུགས་པར་ལེགས་པར་ཁོང་དུ་ཆུད་པར་བྱེད་ནུས་ན་གཞན་གཏན་ཚིགས་བརྒྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་སྟོང་ཤོད་པའི་ངལ་བ་བྱེད་དགོས་དོན་མ་མཐོང་ངོ་། །གཞན་དག་འགའ་ཞིག་གིས་ཉན་རང་འཕགས་པས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བར་ཐལ། བདེན་བཞིའི་གནས་ལུགས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་བའི་ཕྱིར་དང་། ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་མུན་པ་སྤངས་པའི་ཕྱིར་ཏེ། མཆིམས་ཆེན་ལས།⁷དེ་དག་གི་ཉོན་སྒྲིབ་ནི་ངོ་བོའང་སྤངས་ལ་ཤེས་སྒྲིབ་ནི་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྤངས་ཏེ། ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། རྟགས་དང་པོ་ལ་ཁྱབ་པ་མེད་དེ། དེ་ལྟ་ན་ནི་སངས་རྒྱས་དང་རྟོགས་པ་མཐོ་དམན་མཉམ་པར་ཐལ་བའི་ཕྱིར་རོ།།

རྟགས་གཉིས་པ་ལ། མཆིམས་ཆེན་གྱི་ལུང་དོན་དང་སྦྲགས་ཁྱབ་མེད་ཀྱི་ལན་མདོར་བསྡུས་ཤིག་ཞུ་བར་བྱ་སྟེ། ལུང་འདིའི་དོན་ནི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་མུན་པ་འདུན་པའི་འདོད་ཆགས་དང་བྲལ་བའི་ཚུལ་གྱིས་སྤངས་པར་བཤད་ཅིང་། དེ་ལྟར་ཁོ་བོས་ཀྱང་ཁས་ལེན་མོད། འོན་ཏེ་སྤང་བྱའི་གཉེན་པོ་ཡེ་ཤེས་ཀྱི་སྟོབས་ཀྱིས་གཏན་དུ་སྤངས་པར་གསུངས་པའི་དོན་ནི་མིན་ཏེ། སླར་མངོན་དུ་གྱུར་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤངས་པ་ཙམ་ལས་སླར་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་མི་འདོད་དེ། མཆིམས་ཆེན་ལས།⁸ དེས་ན་སྒྲིབ་པ་དེ་དག་སྤངས་པ་ཙམ་ཡོད་མོད་ཀྱི། འོན་ཀྱང་གཏན་ནས་སྤངས་པ་ནི་མ་ཡིན་ཏེ། དེ་ནི་ཡེ་མི་སྐྱེ་བའི་ཆོས་ཅན་དུ་བྱས་པ་ལ་བརྗོད་ལ། ཉན་ཐོས་ལ་སོགས་པ་ལ་ནི་དེ་དག་ཀུན་ཏུ་འབྱུང་བའི་ཕྱིར་རོ། །ཞེས་དང་། རྟོག་གེ་འབར་བ་ལས།⁹ ཉན་ཐོས་དང་རང་སངས་རྒྱས་དག་གིས་ནི་ཉོན་མོངས་པའི་འཆིང་བ་ཙམ་སྤངས་ཀྱི་ཉོན་མོངས་པའི་བག་ཆགས་ཀྱང་མ་ཡིན་ལ། ཞེས་དང་། དེ་ཉིད་ལས།¹⁰ དེ་དག་ལ་ཉོན་མོངས་པ་མ་ཡིན་པའི་མི་ཤེས་པ་ཡོད་པའི་ཕྱིར་རོ།། ཞེས་གསུངས་སོ།།

དེས་ན་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མུན་པ་བཅོམ་རུང་མ་བཅོམ་རུང་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་མུན་པ་ཆགས་བྲལ་ཚུལ་གྱིས་སྤངས་པ་ཙམ་ལས་ཡང་དག་པའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་ཇི་ལྟ་བ་བཞིན་དུ་མཐོང་བས་མ་ཁྱབ་སྟེ། དཔེར་ན་ཚོགས་སྦྱོར་གནས་སྐབས་སུ་མཐོང་སྤང་ཀུན་སྦྱོར་གསུམ་མགོ་གནོན་ཚུལ་གྱིས་སྤངས་ཀྱང་དེ་ཙམ་གྱིས་མཐོང་ལམ་གྱི་རྟོགས་པ་རྒྱུད་ལ་མི་ལྡན་པ་བཞིན་ནོ། །མདོར་བསྡུས་ན་ཉན་རང་དང་སངས་རྒྱས་གཉིས་ལ་སྤངས་པའི་ཁྱད་པར་ཐར་པ་ཐོབ་པ་ལ་གཙོ་བོ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་གྱི་མུན་པ་གཏན་དུ་བཅོམ་པ་ཙམ་དུ་འདྲ་རུ་ཆུག་ཀྱང་མཐར་ཐུག་རྣམ་མཁྱེན་ཐོབ་པ་ལ་གཙོ་བོ་བར་དུ་གཅོད་པའི་ཉོན་མོངས་ཅན་མིན་པའི་མུན་པ་གཏན་དུ་བཅོམ་མིན་གྱི་ཁྱད་པར་དང་། དེ་བཞིན་རྟོགས་པའི་ཁྱད་པར་ཇི་སྙེད་པའི་དོན་རགས་པ་ཙམ་མཐོང་བར་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཡང་ཇི་ལྟ་བའི་དོན་མཐར་ཐུག་པ་མཐོང་མ་མཐོང་གི་ཁྱད་པར་ཡོད་ཅེས་ཁོ་བོས་ལུང་རིགས་ཚད་ལྡན་གྱི་རྗེས་སུ་འབྲངས་ནས་མགྲིན་པ་གཟེངས་སུ་བསྟོད་དེ་སྨྲའོ།།

རྩ་བའི་དོན་ཚན་གཉིས་པ་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་བཤད་པ་ལ། རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཀྱི་གོ་དོན་དང་། དེ་ཐ་སྙད་དུ་ཤིན་ཏུ་འཐད་པར་བསྟན་པ་གཉིས་ལས། དང་པོ་ནི། བསགས་ཕུང་གི་རྟེན་དུ་གྱུར་པའི་རྫས་རྡུལ་ཞིག་ལ་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཅེས་རྗོད་ཀྱིན་ཡོད།

གཉིས་པ་ནི། སྤྱིར་འདུས་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ཀུན་ཕྲ་བ་མེད་ན་རགས་པ་དང་། ཆུང་ངུ་མེད་ན་ཆེན་པོ། ཐུང་ངུ་མེད་ན་རིང་པོ་སོགས་རིམ་བཞིན་དུ་ཅིག་ཤོས་མེད་ན་ཅིག་ཤོས་དེ་གྲུབ་པའི་ཐབས་ཟད་པ་ནི་འདུས་བྱས་རྟེན་འབྱུང་གི་གཤིས་ལུགས་ཡིན་པས་འདིར་ཐ་སྙད་དུ་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་གཟུགས་ཅན་རགས་པའི་རྩོམ་གཞིར་མེད་ན་མི་རུང་ཕྱིར། ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་འདོད་པར་བྱའོ། །གལ་ཏེ་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ནི་བྱེ་སྨྲ་སོགས་ཀྱིས་རྟོག་བཏགས་འབའ་ཞིག་ཏུ་ཟད་པས་ཐ་སྙད་དུ་ཡང་ཁས་ལེན་མི་རུང་ངོ་ཞེ་ན། དེ་ནི་མི་རིགས་ཏེ། ཐ་སྙད་དུ་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་མ་གྲུབ་ན་དེས་བརྩམས་པའི་རྒྱུ་གཟུགས་འབྱུང་བ་ཆེན་པོ་བཞི་མེད་པར་ཐལ་བ་དང་། རྒྱུ་གཟུགས་དེ་ལས་བྱུང་བའི་འབྲས་གཟུགས་ཀྱང་མེད་དགོས་པས་ན་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ཤིན་ཏུ་མི་མཛེས་པར་འགྱུར་བས་དེ་ལ་སྐུར་བ་འདེབས་པར་འགྱུར་རོ།།

ཡང་དབུ་མ་པས་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཁས་མི་ལེན་ཏེ་ཆ་མེད་ཁས་མི་ལེན་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། སྐབས་འདིའི་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ནི་ཆ་མེད་པ་ཙམ་ལ་གཟུང་བར་མི་བྱ་སྟེ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པས་སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་གྱི་ཆ་དང་བཅས་པར་འདོད་དགོས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཅེས་པ་ནི། དབུ་མ་རྒྱན་འགྲེལ་འཇམ་དབྱངས་བླ་མ་དགྱེས་པའི་ཞལ་ལུང་ལས།¹¹ དེ་ལ་བེམ་པོ་དེ་དག་རགས་པ་ཕྲ་བར་བསིལ་ནས་ཕྲ་བ་མཐར་ཐུག་པ་ལ་ཆ་གསིལ་རྒྱུ་མེད་པ་ལ་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཅེས་བྱའོ། །ཞེས་དང་། དེ་ཉིད་ལས།¹² མདོར་ན་རགས་པའི་ཆ་གསིལ་རྒྱུ་ཡོད་པས་ཇེ་ཕྲ་ཇེ་ཕྲར་གཏོང་བ་ཡིན་ལ། མཐར་གཞི་མེད་དུ་གྱུར་ན་རགས་པ་ཡེ་མེད་དུ་འགྱུར་བར་བསམས་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་དེ་ལས་ཆུང་ངུར་གཏང་རྒྱུ་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་པར་འདོད་པ་ནི་རྡུལ་ཕྲ་རབ་འདོད་པ་སྤྱིའི་ལུགས་ཡིན་ལ། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར། རྡུལ་ཕྲན་གཞན་གྱི་ཆ་གསིལ་རྒྱུ་མེད་པའི་ཕྲ་བ་མཐར་ཐུག་པའི་རྡུལ་ཞིག་ལ་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཅེས་ཟེར་རོ།།

བྱེ་སྨྲས་ཀྱང་དེ་ལ་སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་གྱི་ཆ་གསུམ་རེ་ཡོད་པར་འདོད་པས། ཆ་མེད་ཙམ་ཞིག་ལ་མི་འདོད་དོ། །ཆ་མེད་ཙམ་ནི་སྐྱེ་འགག་གནས་གསུམ་རྟག་མི་རྟག་གང་གི་ཡང་ཆ་གསིལ་རྒྱུ་མེད་པའི་མེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན་པའི་ཕྱིར་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ནི་དེ་དང་མི་འདྲའོ། །དེས་ན་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཕྱོགས་ཀྱི་ཆ་མེད་ཡིན་ཡང་ཆ་མེད་མ་ཡིན་ཞེས་དེ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་འབྱེད་དགོས་པ་ལས་གཅིག་ཏུ་བསྲེ་བར་མི་བྱའོ། །དེའི་དཀའ་གནད་ཕྲ་མོ་དེ་ཤེས་ནུས་ན་དབུ་མ་པས་ཆ་མེད་མི་འདོད་པ་ཙམ་རྒྱུ་མཚན་དུ་བྱས་ནས་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཁས་མི་ལེན་ཞེས་འདོད་པའི་ལོག་པར་རྟོག་པའི་རིམས་ནད་ཐམས་ཅད་ཞི་བར་འགྱུར་རོ། །གལ་ཏེ་དབུ་མ་པས་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཁས་མི་ལེན་ཏེ་བྱེ་སྨྲས་འདོད་པ་ཇི་བཞིན་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་ཟེར་ན། མ་ཁྱབ་སྟེ། དབུ་མ་པས་ཀུན་གཞི་དང་རང་རིག་ཁས་ལེན་ཡང་སེམས་ཙམ་པའི་འདོད་པ་ལྟར་བདེན་པར་གྲུབ་པ་ཞིག་ཁས་ལེན་མི་དགོས་པ་བཞིན་ནོ།།

དེ་ལྟ་བས་ན་དེ་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་བསླུ་མེད་བསྙོན་མེད་དུ་གྲུབ་སྟེ། བཞི་བརྒྱ་པའི་རྣམ་བཤད་ཀླུ་དབང་དགོངས་རྒྱན་ལས།¹³ ཐ་སྙད་ཚད་ངོར་རྒྱུ་ཆ་མེད་ལས་མ་བྱུང་བའི་འབྲས་བུ་ཆ་བཅས་འཐད་དཀའ་བ་དང་། བྱེ་སྨྲའི་སྒྲོ་བཏགས་འབའ་ཞིག་མིན་པར་སྟོང་ཆེན་རབ་འབྱམས་ཀྱི་མདོའི་དགོངས་པར་གནས་པ་སོགས་ཀྱི་རྣམ་གཞག་མི་ཕམ་ཆོས་རྗེའི་གསུང་ལས་རྟོགས་པར་བྱའོ། །ཞེས་གསུངས་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེས་ན་སྤྱིར་ཐ་སྙད་ཀུན་རྫོབ་ཀྱི་རྣམ་གཞག་ལ་མཁས་པར་བྱ་འདོད་ན་རང་རེའི་གྲུབ་མཐའ་གོང་འོག་གང་གིས་ཀྱང་ཁྱད་པར་དུ་མ་བྱས་པར་དངོས་སྟོབས་རིགས་པས་དངོས་པོའི་གཤིས་ལུགས་ལ་གཏུགས་ནས་བཤད་ན་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་པའི་ཆ་མེད་ནི་དབུ་མ་པས་མི་འདོད་ལ། རིགས་པ་དང་འགལ་བའམ་དེས་གནོད་པས་ཁས་ལེན་དུ་མི་རུང་ཡང་རྟེན་འབྱུང་ལྟོས་གྲུབ་ཙམ་གྱི་དེ་ནི་གོང་བཤད་ལྟར་ཐ་སྙད་ཀྱི་གཤིས་ལུགས་ལ་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་ཕྱིར་ཤིན་ཏུ་ནས་ཀྱང་འཐད་པས་ངེས་པར་ཁས་ལེན་དགོས་སོ།།

དེ་ཙམ་ནི་དབུ་མ་པས་ཀྱང་འདོད་པ་ཁོ་ན་སྟེ། བཞི་བརྒྱ་པའི་རྒྱ་ཆེར་འགྲེལ་ལས།¹⁴ དེའི་ཕྱིར་འཇིག་རྟེན་པའི་དངོས་པོ་རྣམས་ནི་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པ་ལ་ཡོངས་སུ་མཐོང་བའི་རྣམ་པར་དཔྱོད་པ་མ་བཅུག་པར་འཇིག་རྟེན་ན་ཇི་ལྟར་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་ཁས་བླང་བར་བྱ་ཞིང་། ཇི་ལྟར་རྣམ་པར་ཤེས་པ་འཇིག་རྟེན་པ་ཡིན་པ་དེ་ལྟར་རྡུལ་ཕྲ་རབ་ཀྱང་ཡིན་པས་འདིས་རིགས་པ་བཅུག་ནས་རྡུལ་ཕྲ་རབ་བསལ་མི་ནུས་ཞེས་པས་འཇིག་རྟེན་ལས་འདས་པའི་དོན་དཔྱོད་རིགས་པས་དཔྱད་ན་གང་དུ་ཡང་མ་གྲུབ་པས་དོན་དམ་དུ་ཁས་ལེན་དུ་མི་རུང་ཡང་འཇིག་རྟེན་པའི་རྣམ་པར་ཤེས་པ་སྟེ་ཐ་སྙད་ཚད་མས་དཔྱད་ན་དེ་བསལ་མི་ནུས་ཤིང་ཐ་སྙད་ཙམ་དུ་དབུ་མ་པས་ཀྱང་ཁས་ལེན་དགོས་པར་གསུངས་སོ། །དེ་ལྟ་ནའང་དམིགས་བསལ་ཞིག་ནི་གྲུབ་མཐའི་ཁྱད་པར་དུ་བྱས་ཚེ་སྐབས་འདིར་བྱེ་སྨྲས་བདེན་པར་གྲུབ་པའི་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཅིག་དོན་དམ་དུ་ཁས་བླངས་པས་གྲུབ་མཐའི་ཞེ་འདོད་ཙམ་དུ་རེ་ཞིག་ཁས་ལེན་ཆོག་གམ་སྙམ་མོ། །དེ་ནི་གྲུབ་མཐའི་འདོད་ཚུལ་ཙམ་ཞིག་ལ་ལྟོས་ནས་ཡིན་པས་སྔར་བདེན་གྲུབ་ཀྱི་རྡུལ་ཕྲན་ཆ་མེད་ཁས་ལེན་མི་རུང་ཞེས་བཤད་པ་དང་འགལ་བར་མི་སེམས་སོ།།

དོན་ཚན་གསུམ་པ་ཁ་ཆེའི་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ཀྱི་འདུས་མ་བྱས་གསུམ་བཤད་པ་ལ། གྲངས་ངེས། དོགས་སྤོང་། རང་མོས་ཀྱི་དམ་བཅའ་གསུམ་ལས། དང་པོ་ནི། སྐབས་འདིར་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ལ་འདུས་མ་བྱས་ལ་གསུམ་ཁོ་ནར་འདོད་དེ། སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང་། བརྟགས་མིན་འགོག་པ། ནམ་མཁའ་བཅས་གསུམ་མོ། །འོ་ན་འདིར་འདུས་མ་བྱས་ལ་དེ་གསུམ་དུ་གྲངས་ངེས་ཚུལ་ཇི་ལྟར་ཡིན་ཞེ་ན། དེ་ལ་རིགས་པ་དང་ལུང་གཉིས་ལས།

དང་པོ་ནི། འདིར་འདུས་མ་བྱས་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྗོད་པ་ནི། འདུས་བྱས་ལས་གཞན་པའི་ཆོས་ལ་ལྟོས་ཏེ་ཕུང་གསུམ་ཁེགས་པའི་གྲངས་ངེས་ཡིན་ཏེ། དེ་གསུམ་ནི་སྡེ་པ་དག་གི་གཞུང་ཀུན་ནས་གྲགས་ཤིང་གྲུབ་ལ། དེ་ལས་གཞན་པའི་ཕུང་པོ་གསུམ་པ་ཞིག་མི་འདོད་པའི་ཕྱིར་རོ། །དེར་ཐལ། ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་དང་དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་སྡེ་པ་དག་གིས་ཁས་མི་ལེན་ཞིང་། གང་ཟག་བདག་མེད་ལ་རྟག་མི་རྟག་གཉིས་ཀྱི་ཆ་ཡོད་པས། རྟག་པའི་ཆ་རྣམས་དེ་གསུམ་གང་རུང་དུ་འདུས་ཤིང་། མི་རྟག་པའི་ཆ་རྣམས་སྟོང་གཞི་ཆོས་ཅན་སོ་སོའི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་ཕྱིར་། དེ་ཡང་ས་བཅད་གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་འཆད་པར་འགྱུར་རོ། །གཉིས་པ་ནི། མཆིམས་ཆེན་ལས།¹⁵ གལ་ཏེ་དེ་བཞིན་ཉིད་ཀྱང་འདུས་མ་བྱས་མ་ཡིན་ནམ་ཅིའི་ཕྱིར་རྣམ་པ་གསུམ་དུ་བརྗོད་ཅེ་ན། དེ་བཞིན་ཉིད་ནི་བདག་མེད་ལ་འདོད་ན་ཆོས་ཀྱི་བདག་མེད་ནི་སྡེ་པ་དག་གིས་མི་འདོད་ལ། གང་ཟག་གི་བདག་མེད་ནི་བདེན་བཞི་མི་རྟག་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་བཅུ་དྲུག་ལ་འདོད་པས་ན་འགོག་བདེན་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་གི་ངོ་བོ་ཉིད་ཡིན་ལ། བདེན་པ་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་རྣམས་ནི་འདུས་བྱས་ཀྱི་བདག་ཉིད་ཡིན་པའི་ཕྱིར། དེ་བཞིན་ཉིད་ཅེས་བྱ་བའི་འདུས་མ་བྱས་ལོགས་པ་ནི་མེད་དེ་ཞེས་པས། འདིར་འདུས་མ་བྱས་ལ་གསུམ་དུ་གྲངས་ངེས་པར་ལུང་གིས་ཀྱང་བསྒྲུབས་པ་ཡིན་ནོ།།

གཉིས་པ་དོགས་སྤོང་ནི། ཁ་ཅིག་ན་རེ། འདིར་འདུས་མ་བྱས་ཀྱི་ཆོས་ལ་དེ་གསུམ་དུ་གྲངས་མ་ངེས་ཏེ། ཤེས་བྱ་དང་ཡོད་པ་སྤྱི་ཙམ་པོ་དེེ་འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ལ་དེ་གསུམ་གང་ཡང་མ་ཡིན་པའི་ཕྱིར་ཞེ་ན། དེ་ནི་རྫས་སྤྱི་གཉིས་མགོ་ཅན་ཡིན་པས་མཐའ་ཅིག་ཏུ་འདུས་མ་བྱས་སུ་གཟུང་བར་མི་བྱ་ལ། དེ་གསུམ་དུ་གྲངས་མ་ངེས་པའི་སྐྱོན་ཡང་མེད་དོ། །གཞན་ཡང་གང་ཟག་བདག་མེེད་སོགས་དེ་གསུམ་གང་ཡང་མིན་པས་འདིར་དེ་གསུམ་དུ་གྲངས་མ་ངེས་སོ་ཞེ་ན། གང་ཟག་བདག་མེད་སྤྱི་ཙམ་པོ་ལ་ཡིན་ནམ་ཆོས་ཅན་བྱེ་བྲག་གི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་ཡིན། དང་པོ་ལྟར་ན་གོང་དང་འདྲ་བས་སྐྱོན་མེད་ལ། གཉིས་པ་ལྟར་ན། གྲངས་ངེས་ཀྱི་སྐབས་སུ་བཤད་ཟིན་པའི་ཕྱིར་འདིར་མ་སྨོས་སོ།།

གསུམ་པ་རང་མོས་ཀྱི་དམ་བཅའ་ནི། ༡༽གཞི་གྲུབ་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་དངོས་པོས་ཁྱབ། ༢༽འདུས་མ་བྱས་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་རྟག་པས་ཁྱབ། ༣༽འདུས་བྱས་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་མི་རྟག་པས་ཁྱབ། ༤༽དངོས་པོ་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་རྫས་སུ་གྲུབ་པས་ཁྱབ། ༥༽དངོས་མེད་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་མེད་པ་ཡིན་པས་ཁྱབ། ༦༽གཟུགས་ཤེས་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་གསུམ་གང་རུང་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་ལྡན་མིན་འདུ་བྱེད་ཀྱིས་ཁྱབ། ༧༽དགེ་མི་དགེ་ལུང་མ་བསྟན་གསུམ་པོ་གང་རུང་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་དེ་གསུམ་གང་རུང་ཡིན་པས་ཁྱབ། ༨༽ཟག་བཅས་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་སྤང་བྱས་ཁྱབ། ༩༽ཟག་མེད་འདུས་བྱས་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་གཉེན་པོས་ཁྱབ། ༡༠༽ཕུང་ཁམས་སྐྱེ་མཆེད་གསུམ་གང་རུང་ཡིན་ན་དེའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལ་ཆོས་ཁམས་ཀྱིས་ཁྱབ་བོ། །དེ་དག་ནི་གང་ཟག་བདག་མེད་འགོག་བདེན་ནི་སོ་སོར་བརྟགས་འགོག་དང་། བདེན་པ་གཞན་གསུམ་གྱི་རྣམ་པ་འདུས་བྱས་ཡིན་པས་ཞེས་པའི་ལུང་ལ་ཚོད་བགམ་བྱས་ནས་བྱེ་སྨྲའི་ལུགས་ཁོ་ནར་བྲིས་པ་ཡིན། ཐེག་པ་གོང་མ་ལྟར་ན་བདག་མེད་ཅེས་པ་ནི་དགག་བྱ་ཕར་བཀག་ཙམ་གྱི་མེད་དགག་ཏུ་འདོད་ཀྱང་། སྐབས་འདིར་ནི་དགག་པ་ལ་མ་ཡིན་དགག་ཁོ་ནར་འདོད་པས་བུམ་པའི་སྟེང་གི་བདག་མེད་ལྟ་བུ་མི་རྟག་པ་ཡིན་པར་ཁས་བླངས་ཀྱང་སྐྱོན་མེད་དམ་སྙམ་མོ།།

སླར་སྨོན་པ།

སྐྱེས་སྦྱངས་ཡོན་ཏན་དབེན་པའི་བྱིས་པ་ཡིས།།
མངོན་གཞུང་རྒྱ་མཚོའི་མཐའ་གྲུ་ཇི་ལྟར་གཞལ།།
འཐད་ཕྱོགས་རིགས་པའི་ཚུལ་དང་མི་འགལ་བའི།།
དྲི་མེད་དམ་པའི་ལུང་ལ་ཡིད་རྟོན་གྱིས།།

ལུང་རིགས་མན་ངག་མཛོད་སྦུག་ཆོས་མངོན་གཞུང་།།
བློ་གྲོས་མིག་ལྡོངས་བདག་འདྲས་ཐེག་དཀའ་ཡང་།།
དྲི་མེད་ལུང་ལ་བསྟེན་ནས་ཚོད་བགམ་གྱིས།།
འདིར་འབད་དགེ་ཚོགས་སེམས་ཅན་ཀུན་ལ་བསྔོ།།

འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༣༤༤
འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༣༤༡
འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༤༢༠
ལ་དྭགས་གླེ་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༢༣༡
ལ་དྭགས་གླེ་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༢༣༡
འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་པར་མ། རྟོག་གེ་འབར་བ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༣༧༢ ལས་དྲངས།
སེར་བྱེས་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༥
སེར་བྱེས་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༥
འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༣༤༣
འབྲས་སྤུངས་སྒོ་མང་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༣༦༧
ཡེ་ཤེས་སྡེའི་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༦༤༧
ཡེ་ཤེས་སྡེའི་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༦༤༨
སི་ཁྲོན་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༡༢༨
ལ་དྭགས་གླེ་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༢༤༩
སེར་བྱེས་པར་མ། དེབ་གཟུགས། ཤོག་གྲངས། ༡༩

མཛོད་གནས་དང་པོའི་དཀའ་གནད་ལ་དཔྱད་པ།

སླར་སྨོན་པ།

དཔྱད་མཆན་སྤེལ། ལན་དོར།

འབྲེལ་བྱང་།

འབྲེལ་ཡོད་དྲ་ཚིགས།

དྲ་ཚིགས་ལྟ་མཁན།